İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI İŞÇİNİN HAKLARI
GİRİŞ
İş kazaları, iş hayatının üzücü bir gerçeği olup, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyebilir. İş kazası sonucu yaralanan veya hayatını kaybeden işçiler ve yakınları, maddi ve manevi kayıplar yaşayabilirler. Bu kayıpların telafisi amacıyla iş hukuku, iş kazası sonucu zarar görenlere tazminat hakkı tanımaktadır. Bu makalede, iş kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat konusunu ayrıntılı olarak ele alacağız.
İŞ KAZASI KAVRAMI
İş kazası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda şu şekilde tanımlanmıştır:
İş kazası; sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada veya iş yeri dışında işveren tarafından görevlendirilen bir iş dolayısıyla, sigortalının kendi aracıyla iş yerine gidiş gelişi sırasında veya işverence sağlanan bir taşıtla iş yerine gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özürlüğe uğratan olaydır.
Bu tanıma göre bir olayın iş kazası sayılabilmesi için şu şartların sağlanması gerekmektedir:
*Olayın sigortalının iş yerinde veya iş yeri dışında işveren tarafından görevlendirilen bir iş dolayısıyla meydana gelmesi,
*Olayın sigortalının kendi aracıyla iş yerine gidiş gelişi sırasında veya işverence sağlanan bir taşıtla iş yerine gidiş gelişi sırasında meydana gelmesi,
*Olayın sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özürlüğe uğratması.
İŞ KAZASI SONUCU TAZMİNAT HAKKI
İş kazası sonucu zarar gören işçi veya işçinin ölümü halinde yakınları, işverenden maddi ve manevi tazminat talep edebilirler. Tazminatın amacı, iş kazası sonucu ortaya çıkan zararları gidermek ve zarar görenin yaşam standardını eski haline en yakın seviyeye getirmektir.
MADDİ TAZMİNAT
Maddi tazminat, iş kazası sonucu ortaya çıkan maddi kayıpları karşılamayı amaçlar. Maddi tazminat kalemleri şunlardır:
*Tedavi Giderleri: İş kazası sonucu yaralanan işçinin tedavi masrafları, ilaç giderleri, hastane masrafları gibi giderler maddi tazminat kapsamında talep edilebilir.
*Kazanç Kaybı: İş kazası nedeniyle işçinin çalışamadığı süre boyunca elde edemediği ücret ve diğer gelirler kazanç kaybı olarak değerlendirilir ve maddi tazminat kapsamında talep edilebilir.
*Çalışma Gücünün Azalması veya Kaybı: İş kazası sonucu işçinin çalışma gücünde azalma veya kayıp meydana gelirse, bu durum maddi tazminatın hesaplanmasında dikkate alınır.
*Ekonomik Geleceğin Sarsılması: İş kazası sonucu işçinin ekonomik geleceği olumsuz etkilenirse, bu durum da maddi tazminatın hesaplanmasında göz önünde bulundurulur.
MANEVİ TAZMİNAT
Manevi tazminat, iş kazası sonucu zarar gören işçinin veya işçinin ölümü halinde yakınlarının yaşadığı acı, üzüntü, ızdırap gibi manevi zararları gidermeyi amaçlar. Manevi tazminatın miktarı, olayın özelliklerine, zarar görenin durumuna ve işverenin kusuruna göre hakim tarafından belirlenir.
TAZMİNAT DAVASI
İş kazası sonucu tazminat talep etmek için iş mahkemesinde dava açmak gerekir. Dava açma süresi, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır. Ancak bazı durumlarda bu süre uzayabilir veya kısalabilir. Bu nedenle bir avukata danışmakta fayda vardır.
TAZMİNAT DAVASI NASIL AÇILIR ?
*Avukat ile Görüşme: İş kazası davaları karmaşık süreçlerdir. Bu nedenle bir avukata danışmak, haklarınızı korumanız için önemlidir.
*Dava Dilekçesi Hazırlanması: Avukatınız, iş kazası ile ilgili tüm bilgileri (kazanın nasıl olduğu, ne zaman ve nerede meydana geldiği, uğranılan zararlar vb.) içeren detaylı bir dava dilekçesi hazırlar.
*Davanın Açılması: Hazırlanan dilekçe ile birlikte dava, iş mahkemesinde açılır.
*Dava Süreci: Mahkeme, davayı görür ve delilleri değerlendirerek karar verir.
TAZMİNAT DAVASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR ?
*Zamanaşımı: Tazminat davası için belirli bir zamanaşımı süresi vardır. Bu süreyi kaçırmamak önemlidir.
*Deliller: Kazayla ilgili tüm belgeler (tutanağa, sağlık raporları, faturalar vb.) toplanmalı ve mahkemeye sunulmalıdır.
*Bilirkişi Raporları: Gerekli durumlarda mahkeme, tazminat miktarını belirlemek için bilirkişi incelemesi isteyebilir.
*Sigorta: İşverenlerin zorunlu olarak yaptırdığı iş kazası sigortası, tazminat ödemelerinde önemli bir rol oynar.
TAZMİNAT MİKTARI VE HESAPLANMASI
Tazminat miktarı, her olayın özelliklerine göre değişir. Maddi tazminatın hesaplanmasında, zarar görenin yaşı, mesleği, geliri, çalışma gücündeki azalma oranı gibi faktörler dikkate alınır. Manevi tazminatın miktarını ise hakimin takdirine bırakılmıştır.
İŞVERENİN SORUMLULUĞU
İş kazalarından doğan tazminat davalarında işverenin sorumluluğu esastır. İşveren, iş yerinde iş güvenliği önlemlerini almak ve çalışanların sağlığını korumakla yükümlüdür. İş kazası, işverenin kusuru veya ihmali sonucu meydana gelmişse, işveren tazminat ödemekle yükümlüdür.
SİGORTA VE TAZMİNAT
İş kazası sonucu zarar gören işçiler, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) bazı haklar elde edebilirler. Ancak SGK tarafından ödenen tazminat, işverenden talep edilebilecek tazminattan farklıdır. İşçi, hem SGK'dan hem de işverenden tazminat talep edebilir.
SONUÇ
İş kazaları, çalışanlar ve aileleri için ciddi sorunlara yol açabilir. İş kazası sonucu zarar görenlerin maddi ve manevi kayıplarının telafisi için tazminat hakkı bulunmaktadır. Tazminat talepleriyle ilgili olarak bir avukata danışmak, hak kayıplarını önlemek açısından önemlidir.
NOT: Bu makale, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye yerine geçmez. İş kazası sonucu tazminat talebinde bulunmadan önce bir avukata danışmanız önemlidir.
NOT: Bu makaledeki bilgiler güncel mevzuata göre hazırlanmıştır. Ancak yasal düzenlemelerde değişiklikler olabileceğinden, güncel durum hakkında bir avukata danışmanız önerilir.
Av. Tarık Bölük
0 Yorum